Bezpieczna transformacja energetyczna – OZE w Polsce

Posiadanie instalacji fotowoltaicznej to sposób na osiągnięcie niezależności energetycznej dla swojego domostwa, gospodarstwa czy przedsiębiorstwa. Umożliwia awansowanie z roli konsumenta pasywnie pobierającego energię elektryczną z sieci, do rangi prosumenta, który ma zdolność jej produkowania czy też magazynowania. Przedstawiamy najciekawsze wnioski na temat transformacji energetycznej z udziałem odnawialnych źródeł energii (OZE) w Polsce na podstawie raportu Polskiej Izby Ubezpieczeniowej.

Spis treści

• Transformacja energetyczna w Polsce
• Jak rozwija się rynek fotowoltaiki?
• Instalacje fotowoltaiczne – jakie szkody zdarzają się najczęściej?
• Bezpieczeństwo sektora energetycznego

Transformacja energetyczna w Polsce

Polska energetyka jest w fazie dynamicznego rozwoju i przebudowy zgodnie z celami polityki klimatyczno-energetycznej, która zakłada m. in. dekarbonizację sektora energetyki i transportu, wzrost udziału źródeł OZE w systemie energetycznym czy zwiększenie efektywności energetycznej w przemyśle i gospodarstwach domowych.

Projekt Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. zakłada, że 23% udziału OZE w końcowym zużyciu energii brutto przełoży się w 2030 r. na min. 32% udziału OZE w produkcji energii elektrycznej netto, a w 2040 r. może wynieść co najmniej 40%. Przewiduje też, że w 2040 r. instalacje wykorzystujące OZE mogą stanowić ok. połowę wszystkich zainstalowanych źródeł wytwórczych.

Transformacja energetyczna w Polsce ma opierać się na trzech filarach:

• dekarbonizacja – czyli redukcja emisji gazów cieplarnianych i rozwój OZE,
• decentralizacja – dotyczy odejścia od dużych elektrowni na rzecz rozproszonych odnawialnych źródeł energii o mniejszej mocy,
• digitalizacja – to postawienie na infrastrukturę informatyczną, dzięki której możliwe będzie np. wprowadzenie taryf dynamicznych (czyli takich, w których końcowa opłata za energię jest bezpośrednio powiązana z bieżącymi cenami na hurtowym rynku energii.

Wytwarzanie energii elektrycznej na świecie jest obecnie oparte w przeważającej części o źródła wielkoskalowe np. w Polsce są to elektrownie węglowe, a wielu innych krajach – jądrowe. Dekarbonizacja elektroenergetyki, która obejmuje m. in. budowę źródeł odnawialnych (np. farmy wiatrowe i fotowoltaiczne), jednocześnie wpływa na postęp decentralizacji systemu. Jak informuje raport Polskiej Izby Ubezpieczeniowej, nowo powstające źródła OZE często charakteryzują się mniejszą mocą, większym rozproszeniem geograficznym oraz w wielu przypadkach rozwijane są również indywidualnie przez gospodarstwa domowe lub niewielkie podmioty gospodarcze, a to w istotny sposób zmienia funkcjonowanie systemu energetycznego.

Dotychczasowi konsumenci zaczynają również produkować energię, np. poprzez instalację paneli fotowoltaicznych. Dochodzi również do sytuacji, w której właściciele takich instalacji eksportują nadmiarową energię do sieci. Tzw. prosumenci zaczynają zwracać większą uwagę na godziny, w których produkują i zużywają energię, dzięki czemu mogą zoptymalizować efekty użytkowania swoich instalacji. W tym celu potrzebne im są m. in. inteligentne liczniki pozwalające na monitorowanie zużycia energii w czasie rzeczywistym, analizę historycznych profili zużycia i w efekcie lepsze zarządzanie energią. W ten sposób przenikają się wszystkie aspekty transformacji energetycznej – dekarbonizacja, decentralizacja i digitalizacja.

Jak rozwija się rynek fotowoltaiki?

Fotowoltaika to popularne rozwiązanie, z którego korzystają zarówno prywatne domostwa, jak i duże firmy. Główne zalety instalacji to możliwość zredukowania rachunków za prąd, niezależność energetyczna, bezkosztowa eksploatacja, bezemisyjność czy zwiększenie wartości nieruchomości. Na rozwój rynku fotowoltaicznego w Polsce wpłynęły też formalne czynniki, takie jak m. in.:

• zniesienie konieczności wydawania warunków przyłączenia do sieci dla prosumentów (2013),
• ogłoszenie programu „Prosument” (2014),
• przyjęcie poprawki prosumenckiej z taryfami gwarantowanymi (2015),
• wdrożenie programu „Mój prąd” wraz z ulgami podatkowymi (2018).

Obecnie instalacje fotowoltaiczne w Polsce zapewniają już prawie 9 GW. Większość pochodzi z mikro- i małych instalacji. Zdaniem ekspertów należy się spodziewać, że w kolejnych latach coraz większego znaczenia będą nabierać duże farmy fotowoltaiczne montowane na dachach budynków mieszkalnych i gospodarczych lub na gruncie przez osoby fizyczne, a także małe i średnie przedsiębiorstwa. Istotną rolę odegrają też instalacje fotowoltaiczne w gospodarstwach rolnych, koncernach energetycznych i innych dużych przedsiębiorstwach inwestujących w źródła energii odnawialnej na własne potrzeby.

Instalacje fotowoltaiczne – jakie szkody zdarzają się najczęściej?

Konstrukcja instalacji fotowoltaicznej jest odporna na działanie czynników atmosferycznych, takich jak np. grad. Większość szkód powstaje na skutek przepięcia, pożaru, awarii wyposażenia lub uszkodzenia mechanicznego spowodowanego przez człowieka. Poniższy wykres z raportu PIU prezentuje najczęściej spotykane przyczyny szkód w ubezpieczanych instalacjach.

Aby zapewnić płynne działanie instalacji fotowoltaicznej, warto skorzystać z odpowiedniej ochrony ubezpieczeniowej. Instalacja może być ubezpieczona jako element wyposażenia budynku albo jako odrębny przedmiot ubezpieczenia. Ochrona obejmuje panele, transformatory, linie przesyłowe, zabezpieczenia przeciwpożarowe i przeciwprzepięciowe, mocowania, inwertery i wszystkie inne elementy wchodzące w skład instalacji. Ubezpieczenie można zawrzeć na wypadek zajścia takich sytuacji, jak m. in.:

• pożar, powódź, uderzenie pioruna, przepięcie, uderzenie pojazdu i inne zdarzenia losowe,
• wandalizm, dewastacja i kradzież,
• koszty powstałe wskutek wystąpienia szkody (np. demontaż, odkażanie),
• koszty zakupu energii z sieci do czasu naprawy instalacji fotowoltaicznej,
• straty w produkcji energii.

Więcej na temat zakresu ochrony w przypadku ubezpieczenia instalacji fotowoltaicznej możesz przeczytać w tym artykule.

Bezpieczeństwo sektora energetycznego

Zastąpienie źródeł emisyjnych przez OZE nie wystarczy, aby zapewnić bezpieczeństwo energetyczne. W procesie transformacji energetycznej istotne jest też rozwiązanie kwestii tzw. bilansowania systemu, czyli zapewnienia dostaw energii w godzinach, kiedy brakuje jej ze źródeł OZE. Dlatego sektor energetyczny bada nowe rozwiązania, np. technologie wodorowe czy bateryjne magazyny energii.

Przebudowa sektora elektroenergetycznego wiąże się z wieloma ryzykami, które mogą spowodować zakłócenia w realizacji inwestycji, szkody w mieniu, zanieczyszczenie środowiska naturalnego czy roszczenia finansowe osób i podmiotów poszkodowanych przez firmy lub instytucje realizujące projekty w energetyce. Dlatego udział ubezpieczycieli jest konieczny dla pomyślnej transformacji energetycznej. Jakie ubezpieczenia mogą skutecznie wspierać przemianę sektora elektroenergetycznego?

Chcesz dowiedzieć się więcej na temat wybranego produktu ubezpieczeniowego? Porozmawiaj z ekspertem, który reprezentuje ponad 30 towarzystw. W Domu Ubezpieczeniowym Spectrum porównasz dostępne rozwiązania i poznasz odpowiedzi na wszystkie pytania. Odwiedź biuro lub zadzwoń – Doradcę Klienta znajdziesz na mapie placówek lub za pomocą aplikacji ubezpieczeniowej SPECTRUM mobile.

Źródła:

• https://piu.org.pl/klimat-rosnacych-strat-ubezpieczyciele-istotnym-ogniwem-w-zarzadzaniu-ryzykiem-klimatycznym/