Zachowek to istotny element prawa spadkowego, który często budzi wiele pytań. W niniejszym artykule wyjaśnimy szczegółowo, czym jest zachowek, komu przysługuje, w jakiej wysokości oraz jak skutecznie dochodzić swoich praw.
- Czym jest zachowek?
- Komu przysługuje zachowek?
- Kiedy nie należy się zachowek?
- Ile wynosi zachowek?
- Jak otrzymać zachowek?
- Jak wykorzystać polisę na życie do spłaty zachowku?
Zachowek to instytucja prawna występująca przy dziedziczeniu testamentowym. Jej głównym celem jest zabezpieczenie interesu najbliższych osób zmarłego w sytuacji, gdy zostały one pominięte w testamencie lub otrzymały mniejszą część spadku niż wynikałoby to z dziedziczenia ustawowego.
Kluczową cechą zachowku jest to, że zawsze jest on wyrażany i wypłacany w wartości pieniężnej. Nie oznacza więc prawa do konkretnych przedmiotów należących do spadku, lecz do określonej kwoty pieniężnej.
Prawo do zachowku przysługuje ściśle określonej grupie osób, które należą do najbliższej rodziny zmarłego. Są to:
- małżonek spadkodawcy,
- rodzice spadkodawcy,
- zstępni spadkodawcy (dzieci, wnuki, prawnuki).
Warto podkreślić, że rodzeństwo spadkodawcy nie jest uprawnione do zachowku, podobnie jak dalsi krewni.
Kiedy nie należy się zachowek?
Istnieją sytuacje, w których osoba teoretycznie uprawniona do zachowku może zostać go pozbawiona. Spadkodawca ma możliwość wydziedziczenia bliskich osób, jednak wyłącznie w ściśle określonych przez prawo okolicznościach, gdy osoba uprawniona:
- postępuje wbrew zasadom życia społecznego,
- zaniedbuje obowiązki rodzinne wobec spadkodawcy,
- dopuściła się rażącej obrazy czci spadkodawcy,
- dopuściła się umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności spadkodawcy lub innej bliskiej mu osoby.
Wysokość zachowku zależy od kilku czynników, a przede wszystkim od tego, kim jest osoba uprawniona i w jakiej sytuacji się znajduje:
- standardowo zachowek wynosi 1/2 tego, co przypadałoby uprawnionej osobie w razie dziedziczenia ustawowego,
- dla osób małoletnich lub trwale niezdolnych do pracy w chwili śmierci spadkodawcy zachowek wynosi 2/3 tego, co przypadałoby im w razie dziedziczenia ustawowego.
Aby skutecznie dochodzić swoich praw do zachowku, należy wystąpić z powództwem do sądu cywilnego właściwego ze względu na ostatnie miejsce stałego pobytu spadkodawcy. Pozwanym w takiej sprawie jest spadkobierca, który nabył prawo do spadku z testamentu. Istotną kwestią jest termin przedawnienia roszczeń o zachowek – wynosi on 5 lat od daty otwarcia spadku. Po upływie tego terminu prawo do dochodzenia zachowku wygasa.
Jak wykorzystać polisę na życie do spłaty zachowku?
Interesującym rozwiązaniem w kontekście zabezpieczenia środków na wypłatę zachowku jest ubezpieczenie na życie. Jeśli uposażony z polisy jest jednocześnie spadkobiercą, świadczenie z ubezpieczenia może zostać przeznaczone na pokrycie różnych zobowiązań finansowych, w tym właśnie zachowku. Polisa na życie może stanowić praktyczne narzędzie finansowe, pozwalające spadkobiercy na sprawne wywiązanie się z obowiązku wypłaty zachowku bez konieczności spieniężania składników majątku odziedziczonego po zmarłym.
Warto podkreślić kilka istotnych zalet świadczenia z polisy na życie:
- nie wchodzi do masy spadkowej,
- nie wymaga opłacenia podatku,
- w całości trafia do uposażonego.
Zabezpiecz przyszłość swoich bliskich – w Domu Ubezpieczeniowym Spectrum porównasz najlepsze oferty i dopasujesz polisę do swoich oczekiwań. Odwiedź nasze biuro lub zadzwoń – Doradcę Klienta znajdziesz na mapie placówek lub w aplikacji ubezpieczeniowej SPECTRUM mobile.
Oświadczam, że wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych, Imię, adres e-mail w celu obsługi przesłanego komentarza do artykułu umieszczonego na stronie internetowej, opublikowania go, udzielenia odpowiedzi lub kontakt związany z obsługą zamieszczonego komentarza.
Dane osobowe będą przetwarzane w tym celu przez czas pozostawania artykułu na stronie internetowej.