Regres do rolnika

Kto ściga rolnika czyli Regres w stylu Agro

Ubezpieczenia obowiązkowe, postępowania regresowe w pierwszym skojarzeniu przywołują sytuacje związane z odpowiedzialnością cywilną w zakresie ubezpieczeń obowiązkowych posiadaczy pojazdów mechanicznych, osobach kierujących nimi w stanie nietrzeźwym, opuszczającymi miejsca zdarzenia po spowodowaniu wypadku czy też nieposiadających uprawnień do kierowania pojazdem.

Mniej znane a nie mniej istniejące są sytuacje, kiedy po wypłacie odszkodowania podmiot, który je wypłacił – czy będzie to ubezpieczyciel czy też Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny – może wystąpić do rolnika, który ponosi odpowiedzialność za wyrządzone szkody a przy tym zaistnieją przesłanki uzasadniające roszczenie zwrotne do ubezpieczonego, który jest równocześnie odpowiedzialny za zdarzenie.

Gdzie szukać?

Przesłanki regresu wobec rolnika znajdziemy w Ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych podobnie jak podstawy do wystąpienia z regresem wobec ubezpieczonego posiadacza pojazdu mechanicznego.

Jednak ubezpieczenie OC rolnika różni się tym, że wobec specyfiki i materii w zakresie jego odpowiedzialności cywilnej, również zakres regresu jest uregulowany odmiennie.

Co takiego musi się wydarzyć żeby np. ubezpieczyciel po wypłacie odszkodowania wystąpił do ubezpieczonego rolnika z roszczeniem regresowym. Ustawa w tym zakresie wymienia okoliczności, które swoje źródło mają przede wszystkim w stanie w jakim znajdował się sprawca zdarzenia wyrządzającego szkodę.

Przesłanki regresowe

Art. 58 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych reguluje kwestię regresu w OC rolnika w ten sposób, że Zakładowi ubezpieczeń oraz Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu, w przypadkach określonych w art. 98 ust. 2 pkt 1, przysługuje uprawnienie do dochodzenia od sprawcy szkody zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC rolników odszkodowania, jeżeli wyrządził on szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii.

Treść powołanego wyżej przepisu wyraźnie i zdecydowanie węziej niż np. w przypadku OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zakreśla przesłanki regresu. De facto jest to jedna z przesłanek właściwych dla OC komunikacyjnego.

Pierwsza przesłanka regresowa w OC rolnika to umyślność, która jest najpoważniejszą formą zawinienia, niesie w sobie element celowego działania ze świadomością i dążeniem do uzyskania konkretnego skutku, kiedy konsekwencja w postaci wyrządzenia szkody jest już niemalże pewna a całe zdarzenie zaczyna przekraczać definicję zdarzenia losowego. Takie ustalenie granic tej przesłanki powoduje, że szkody wyrządzone nieumyślnie, szkody ze znamionami z rażącego niedbalstwa nie stanowią podstawy do dochodzenia regresu od sprawcy zdarzenia.

Kolejna podstawa do uruchomienia postępowania regresowego w OC rolnika to stan sprawcy. Tutaj przepis rozróżnia definiowane w stosownych ustawach: stan po spożyciu alkoholu oraz stan nietrzeźwy, do których przypisane są odpowiednie wskaźniki poziomu alkoholu w organizmie sprawcy.

Ustawa w tym przepisie ze względu na możliwe i potencjalne skutki zrównuje z wymienionymi powyżej również pozostawanie pod wpływem narkotyków, substancji psychotropowych lub środków zastępczych, które zdefiniowane są w regulacji ustawy o zapobieganiu narkomanii.

Zatem w tym przypadku do postępowania regresowego zakwalifikują się szkody wyrządzone w stanie po spożyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwym.

Należy pamiętać przy tym, że stan ograniczonej świadomości w związku ze zdarzeniem wyrządzającym szkodę nie będzie w tym przypadku traktowany jako okoliczność łagodząca dla sprawcy szkody.

Zakres ustawowy regresu w ubezpieczeniu OC rolnika powoduje, że również liczba postępowań regresowych jest bardzo znacząco mniejsza niż w przypadku odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów komunikacyjnych