Bezpieczeństwo w górach – o czym warto pamiętać podczas wyjazdu?

Planując wycieczkę w góry, warto poważnie podejść do kwestii bezpieczeństwa. Znając podstawowe zasady turystyki górskiej, jesteśmy w stanie uniknąć wielu zagrożeń i lepiej poradzić sobie w trudnej sytuacji. Warto zabezpieczyć się również przed kosztami, które mogą powstać w razie akcji ratowniczej czy transportu helikopterem. Jeżeli chcesz zaplanować beztroskie i bezpieczne ferie w górach, sprawdź nasze wskazówki!

Spis treści

• Jak zachować się bezpiecznie w górach? Turystyczny savoir-vivre
• Wyjście w góry – co zabrać i jak się przygotować?
• Jak wzywać pomoc w górach? Numer ratunkowy i sygnały alarmowe
• Bezpieczeństwo w górach – co daje polisa?

Jak zachować się bezpiecznie w górach? Turystyczny savoir-vivre

Bezpieczeństwo w górach jest priorytetem bez względu na porę roku. Zarówno pasjonatów wspinaczek, jak i zimowych sportów obowiązują zasady mające na celu ochronę zdrowia i życia, a także przyrody.

• Nie spożywajmy alkoholu ani innych substancji odurzających podczas uprawiania aktywności fizycznej – nawet niewielka dawka może wpłynąć na zdolności motoryczne i zachwiać ocenę sytuacji w kluczowym momencie. Zarówno na szlaku, jak i stoku ze względów bezpieczeństwa konieczne jest zachowanie trzeźwości. Ulubione napitki i regionalne specjały zawsze czekają na nas w licznych karczmach, barach i restauracjach.
• Dbajmy o porządek – jako turyści powinniśmy nie tylko cieszyć się pięknem gór, ale też je zachować. Jeżeli przebywamy w miejscu, gdzie nie ma kosza na odpady (np. na szlaku), nie zostawiajmy śmieci na łonie natury – są szkodliwe dla roślin, zwierząt i całego ekosystemu.
• Nie dokarmiajmy dzikich zwierząt – w górach mieszka wiele zwierząt, które nieraz przez całe życie nie widują człowieka. Pamiętajmy, że nasza żywność zwykle nie jest dla nich odpowiednia. Z kolei nawet jednostkowe próby oswojenia mogą osłabić instynkt przetrwania (np. kłusownikom będzie łatwiej zwabić zwierzę, które ma pozytywne doświadczenie z człowiekiem i kojarzy go z łatwo dostępnym pożywieniem).
• Respektujmy gatunki roślin i zwierząt pod ochroną – tereny górskie obfitują w niespotykaną nigdzie indziej faunę i florę. Niektóre gatunki objęte są ścisłą ochroną i są starannie opisywane i liczone przez miejscowe nadleśnictwo. Aby zapewnić im spokojne warunki do wzrastania i rozmnażania się, szanujmy zwyczaje dzikich zwierząt i unikajmy niepotrzebnego dotykania roślin, a przede wszystkim nie przerywajmy ich istnienia.

Wyjście w góry – co zabrać i jak się przygotować?

Przed wyjściem:

• Zaplanuj trasę – skorzystaj z map, które informują o stopniu trudności oraz uśrednionym czasie przejścia. Jeżeli podróżujesz w towarzystwie, dostosuj wybór do możliwości najmniej wysportowanej osoby. Pamiętaj, aby wziąć pod uwagę również czas dojazdu i pieszego dojścia na szlak. Warto też sprawdzić, czy w pobliżu Twojej trasy znajdują się schroniska.
• Sprawdź prognozę pogody – bezpieczeństwo w górach w dużym stopniu zależy od warunków atmosferycznych, dlatego przed wyjściem należy zapoznać się z bieżącymi prognozami. Jeżeli synoptycy ostrzegają o zagrożeniach (np. burze, intensywne opady, lawiny), warto przełożyć wyjście na inny dzień.
• Pozyskaj informacje od instytucji nadzorującej obszar górski – sprawdź komunikaty dotyczące utrudnień, takich jak zamknięte przejście na szlaku czy grasujące w danej okolicy zwierzęta, które bywają agresywne np. w okresie godów lub chowania młodych.
• Skompletuj ekwipunek – weź odporny na przemoknięcie plecak o średniej wielkości, która zapewnia dobry stosunek pojemności do wygody noszenia. O niezbędnym wyposażeniu przeczytasz w dalszych akapitach.
• Naładuj telefon – ciągłe zmiany zasięgu na szlaku mogą przyspieszyć rozładowanie baterii, zwłaszcza jeśli trasa jest długa. Jeżeli obawiasz się, że 100% baterii może nie wystarczyć, weź ze sobą powerbank.
• Zapisz numery do służb ratowniczych – dzięki temu w trudnej sytuacji sprawniej skontaktujesz się ze światem zewnętrznym i wezwiesz pomoc.
• Poinformuj kogoś o wyjściu – koniecznie powiedz o trasie i przewidywanej godzinie powrotu komuś bliskiemu lub np. recepcjoniście hotelu czy pensjonatu. To szczególnie ważne, jeśli wychodzisz w góry samotnie. W razie zaginięcia dzięki poinformowanej osobie możesz liczyć na sprawną akcję poszukiwawczą.

Wyjście w góry – co zabrać?

• Warstwowy ubiór, solidne buty i kurtka lub peleryna przeciwdeszczowa to podstawa. Pogoda w górach jest nieprzewidywalna i może skrajnie się zmieniać w szybkim tempie. Nawet jeżeli prognozy są korzystne, warto przygotować się na pogorszenie warunków atmosferycznych.
• Odpowiednia ilość napojów i jedzenia jest konieczna, aby utrzymać właściwy poziom energii oraz nawodnienia organizmu. Warto pamiętać, że na górskim szlaku zapotrzebowanie kaloryczne może okazać się dużo większe, niż na co dzień. Z drugiej strony pełny brzuch może spowodować spowolnienie marszu, uczucie większego zmęczenia, a nawet kolkę. Z tego względu turystom górskim poleca się wysokoenergetyczne przekąski.
• Mapa turystyczna jest potrzebna nawet najbardziej doświadczonym wędrowcom. Ponieważ w górach bardzo często brakuje zasięgu, warto zaopatrzyć się w niezawodną, papierową mapę z oznaczonymi szlakami, miejscami i punktami charakterystycznymi.
• Telefon to niezastąpione narzędzie do komunikacji. Choć w górach często występują problemy z łącznością, posiadanie telefonu z reguły znacznie ułatwia i przyspiesza wezwanie pomocy.
• Apteczka może przydać się nie tylko w razie kontuzji stawu, ale też drobnych otarć, które same w sobie nie są groźne, lecz mogą poważnie osłabić zdolność do poruszania się po trudnym terenie i znacznie zwiększyć czas potrzebny na pokonanie trasy. Warto zaopatrzyć się w bandaż, opaskę elastyczną i mocne plastry. Koc termiczny również powinien znaleźć się w dobrze wyposażonej apteczce.
• Latarka to przedmiot przydatny, jeżeli wyjście jest zaplanowane na wiele godzin. W górach szybciej robi się ciemno, ponieważ masywne skały zasłaniają słońce i rzucają cień na biegnące lasami i dolinami szlaki. Latarka pomoże rozświetlić drogę i czytać mapę w czasie tzw. szarówki lub po zmierzchu. Warto zdecydować się na osobne urządzenie zasilane bateriami – dzięki temu zaoszczędzimy energię w telefonie.
• Karta I.C.E. to informacja, dzięki której ratownicy będą mogli skontaktować się z Twoimi bliskimi w razie poważnego wypadku, kiedy Ty nie będziesz w stanie tego zrobić. Nie musi być wykonana według formularza – wystarczy, że w łatwo dostępne miejsce (np. kieszonka na dokumenty w portfelu, etui telefonu) wsuniesz kartkę z napisem I.C.E. (z ang. in case of emergency, czyli w razie wypadku) i numerem telefonu do zaufanej osoby.
• Ekwipunek turystyczny dostosowany do typu gór i pory roku pozwoli Ci bezpiecznie się poruszać po szlakach. Np. wybierając się na wysokogórską wspinaczkę, należy wziąć uprząż z niezbędnym osprzętem, zaś podczas zimowych wypadów warto mieć raki.

Na trasie:

• Trzymaj się oznaczonego szlaku – służby nadzorujące teren górski systematycznie kontrolują i ulepszają jakość szlaków. Dzięki temu są one bezpieczne dla turystów. Dzikie ścieżki i inne miejsca, które pozornie wydają się przyjazne i łatwe do przejścia, w praktyce są niesprawdzone i mogą okazać się niewystarczająco pewne. Schodząc ze szlaku ryzykujemy też sporym utrudnieniem w razie akcji poszukiwawczej.
• Orientuj się w terenie – zwracaj uwagę na charakterystyczne miejsca i miej świadomość, na jakim etapie trasy jesteś. Dzięki temu nie tylko będziesz dobrze zarządzać czasem i tempem wędrówki, ale też w razie wypadku łatwo opiszesz okolicę i wytłumaczysz ratownikom, gdzie powinni jak najszybciej dotrzeć.
• Obserwuj pogodę – w górach pogoda jest niestabilna i bardzo szybko się zmienia. Stosunkowo często na przekór prognozom pojawiają się burze, które w tych warunkach są wyjątkowo niebezpieczne. Jeżeli zaskoczy Cię burza w górach, postępuj zgodnie z ogólnymi zasadami, które pomagają uniknąć uderzenia pioruna. Wyłącz telefon i ukryj się z dala od samotnych drzew, potoków i otwartych przestrzeni. Pamiętaj, aby zdjąć biżuterię i metalowe przedmioty dotykające ciała. W grupie warto zachować bezpieczną odległość od siebie nawzajem – w ten sposób w razie porażenia jednej osoby pozostali nie odniosą obrażeń i będą mogli wezwać pomoc.
• Monitoruj zasięg telefonu – systematycznie sprawdzaj, czy masz zasięg. Największe szanse są na odsłoniętych terenach, np. na szczycie lub grani. Dzięki temu będziesz wiedzieć, jak wezwać pomoc w górach, gdy zajdzie taka potrzeba. Wystarczy, że udasz się do ostatniego punktu, gdzie zasięg był dostępny, aby zadzwonić po służby ratownicze.

Jak wzywać pomoc w górach? Numer ratunkowy i sygnały alarmowe

Nawet jeżeli dokładamy wszelkich starań, aby podróżować bezpiecznie, w górach mogą nam się zdarzyć nieprzewidziane sytuacje wymagające wsparcia z zewnątrz. Na wszelki wypadek warto wiedzieć, jak wezwać pomoc w górach, gdzie komunikacja z pozostałą częścią świata jest znacznie ograniczona. Przedstawiamy metody, z których można skorzystać w zależności od posiadanego ekwipunku i okoliczności.

• Telefon pod numer ratunkowy – w górach na całym świecie działa linia 112. Warto też zapisać w swoim telefonie lokalne numery alarmowe, np. dla GOPR-u w Tatrach to 601 100 300 oraz 985. Telefon pod numer ratunkowy w górach to najpewniejsza forma wezwania pomocy, dlatego warto się na nią zdecydować, jeżeli tylko są do tego warunki (telefon, zasięg lub możliwość przejścia do miejsca z dostępem).
• Sygnał dźwiękowy lub świetlny – uznanym międzynarodowo sposobem nadawania S.O.S. w górach jest sygnał nadawany 6 razy na minutę (co 10 sekund), z minutą przerwy między kolejnymi seriami. Twierdzącą odpowiedzią na taki komunikat jest sygnał nadawany 3 razy na minutę (co 20 sekund) – jeżeli go otrzymasz, to znaczy, że patrol rozpoznał wezwanie i rozpoczął akcję ratowniczą. Warto pamiętać, że sygnał dźwiękowy lub świetlny może nie sprawdzić się w lesistych partiach gór, ponieważ wysokie, gęste drzewa skutecznie wygłuszają dźwięk i ograniczają widoczność światła.
• Wołanie o pomoc – w sytuacji, gdy nie możesz zastosować jednej z wyżej opisanych metod, pozostaje nawoływanie w kierunku szlaku. W takiej sytuacji warto oszczędzać siły i użyć dodatkowej sygnalizacji (np. latarką), gdy usłyszysz głosy lub kroki. W miarę możliwości należy schować się w bezpiecznym miejscu i okryć (np. kocem termicznym). Jeżeli zaś podczas wędrówki to my napotkamy poszkodowaną osobę, powinniśmy jak najszybciej wezwać ratowników i zaoferować wsparcie w postaci pierwszej pomocy lub po prostu opieki czy towarzystwa.

Bezpieczeństwo w górach – co daje polisa?

Jeżeli chcesz spędzić bezpieczne ferie w górach, warto pomyśleć też o ubezpieczeniu, które przyda się zarówno podczas zagranicznych wycieczek, jak i przygód po polskiej stronie Tatr. Polisę można dopasować do swoich potrzeb pod względem zakresu ochrony, czasu trwania oraz ilości osób objętych ubezpieczeniem. W ramach jednej polisy możesz ubezpieczyć rodzinę lub znajomych, którzy będą towarzyszyć Ci podczas wyjazdu. Koszt ubezpieczenia może wynieść już od kilkudziesięciu złotych, a w jego zakres mogą wejść następujące ryzyka:

• koszty leczenia za granicą – różne świadczenia medyczne oraz transport do kraju (ubezpieczenie obejmuje też usługi, których nie gwarantuje posiadanie karty EKUZ),
• NNW – świadczenie w razie uszczerbku na zdrowiu lub śmierci na skutek nieszczęśliwego wypadku,
• assistance w podróży – pakiet usług zależny od ubezpieczyciela (np. infolinia 24/7, pomoc tłumacza, opieka nad dziećmi, zorganizowanie wizyty lekarza w hotelu),
• OC w życiu prywatnym – ubezpieczenie na wypadek wyrządzenia szkód innym osobom (np. w miejscu zakwaterowania lub podczas aktywności rekreacyjnych),
• ubezpieczenie bagażu (np. laptop, sprzęt fotograficzny czy sportowy, a także przedmioty codziennego użytku),
• ubezpieczenie od kosztów rezygnacji z wyjazdu – zwrot kosztów w przypadku rezygnacji z ważnego powodu, na który nie mieliśmy wpływu (np. wypadek, nagłe pogorszenie stanu zdrowia, choroba bliskiej osoby).

Potrzebujesz polisy, która zapewni Ci bezpieczne ferie w górach? Skorzystaj z pomocy eksperta, który porówna oferty i dopasuje rozwiązania do Twoich potrzeb. Odwiedź biuro lub zadzwoń – na mapie placówek znajdziesz Doradcę Klienta w Twojej okolicy.

Źródło:

• https://www.gopr.pl/